Станојевиќи
Станојевиќи потекнуваат од кнезот на Колубарското кнежевство на белградската нахија Станоје Михаиловиќ од Зеок, кој бил убиен во Сечата на кнезовите во 1804 година.
Потекло[уреди | уреди извор]
Станојевиќи, кои биле семејни кнезови на кнежевството Колубара на белградската нахија, се именувани по кнезот Станоје Михаиловиќ, чиј татко се викал Михаило. Принцот Станоје имал помлад брат Милисав, чиј син принцот Никола Станојевиќ, го зел презимето по неговиот вујко, принцот Станоје.
Принцот Станоје од Зеока[уреди | уреди извор]
Предокот на Станојевиќ, кнезот на кнежевството Колубара на белградската нахија, Станоје Михаиловиќ од Зеок, бил убиен во Сечата на кнезовите.
Принцот Никола Станојевиќ (1779-1829)[уреди | уреди извор]
Никола, синот на Милисав Михаиловиќ и братучед на кнезот Станој Михаиловиќ, го убил првиот Турчин во Првото српско востание во 1804 година, веднаш откако турската чета која престојувала во нивната куќа за време на сечата на кнезови го убиле кнезот Станоје.[1]
По убиството на кнезот Алекса Ненадовиќ и Илија Бирчанин, Мехмед-ага Фочиќ ги испратил своите момчиња во Зеок да го убијат кнезот Станој. По убиството со пушка, еден од момците земал нож за да му ја отсече главата на принцот Станоја. Но, братучедот на Станоје, Никола, истрчал до одаите на кнезот, ја зел пушката на принцот и викнал: „Нема, Турци, ни вашата глава да ја однесете а камоли главата на принцот!“ и пукнал во близина на Станоје и го кутнал Турчинот“,[2]
Најпрвин кнезот Никола Станојевиќ го носел презимето Михаиловиќ, по дедо му Михаило и Кнежевиќ, а подоцна е воспоставено презимето по неговиот вујко кнез Станоје - Станојевиќ.
Никола Станојевиќ бил убиен од кнезот Милош на 19 јуни 1819 година. За кнез на кнежевството го назначил и го потврдил „името Гошниќева во нахија на Белград“.[3]
Погребан е во Зеок, во близина на старата црква во Барошевац. Никола Станојевиќ имал три сина и четири ќерки, Илија, Еремија, Јаков, Босиљка, Персида, Љубица и Наста.
Илија Станојевиќ[уреди | уреди извор]
Отец Илија Станојевиќ, свештеник, син на кнезот Никола Станојевиќ за време на првата влада на кнезот Михаило, ги поддржувал уставобранителите, со кои емигрирал во Видин, каде што починал. Погребан е во Барошевац кај гробот на кнезот Никола Станојевиќ во портата на старата дрвена црква.
Ќерките му се Дамњанка и Даница.
Постара гранка[уреди | уреди извор]
Полковник Јеремија Станојевиќ (1808-1869)[уреди | уреди извор]
Полковник Јеремија Станојевиќ (1808-1869), син на кнезот Никола Станојевиќ и внук на принцот Станој, повереник (министер) за правда и образование, државен советник, претседател на Врховниот суд на Кнежевството Србија, претседател на Српското литературно друштво бил оженет со Марија Маро Ненадовиќ (1817-1908), ќерка - единствениот вујко на Матеја Ненадовиќ, внук на кнезот Алекса Ненадовиќ. Сестра на вујкото на Марија Ненадовиќ била принцезата Персида Караѓорѓевиќ, р. Ненадовиќ.[4]
По Соборот на свети Андреј во 1858 година. Како роднина на кнезот Александар Караѓорѓевиќ, Јеремија Станојевиќ бил принуден да ја напушти Србија и заминал во Цариград, каде што живеел до смртта на кнезот Милош во 1860 година, односно додека принцот Михајло не објавил општа амнестија.[5][6]
Осум години подоцна во 1868 г. кога бил убиен принцот Михаило, кога биле застрелани браќата Ненадовиќ, за убиството биле осомничени и приведени и Јеремија Станојевиќ и неговиот брат Јаков Станојевиќ и синот д-р Драгиша Станојевиќ. По излегувањето од затвор, заедно со семејството биле протерани во Земун, каде во 1869 година умрел Јеремија Станојевиќ.
Полковник Јеремија Станојевиќ и Марија Станојевиќ, род. Ненадовиќ ги добиле синовите Љубомир, Драгиша и Витомир и ќерките Драга и Стана.
Љубомир Ј. Станојевиќ[уреди | уреди извор]
Љубомир Ј. Станојевиќ, син на полковниците Јеремија Станојевиќ и Марија Ненадовиќ, бил гувернер на децата на принцот Александар Караѓорѓевиќ и Персида Караѓорѓевиќ, род. Ненадовиќ.
Витомир Ј. Станојевиќ[уреди | уреди извор]
Витомир Станојевиќ (1859-1929), син на полковникот Јеремија Станојевиќ и Марија Ненадовиќ, виш инспектор во Министерството за финансии, со Јелисавета Лонгиновиќ ги имал синовите Станоје, Јеремија и Вељко и ќерките Марија и Вера.
- инж. хемија Станоје Станојевиќ (1889-1931).
- Вељко Станојевиќ (1892-1967), академски сликар. Се оженил четири пати. Нема потомство.
- Марија Станојевиќ (1887-1974), не се омажила.
- Вера Станојевиќ се омажила за банкарскиот службеник Јосип Радуњиќ од Далмација.
Полковник Јеремија В. Станојевиќ (1881-1950)[уреди | уреди извор]
Полковник Јеремија В. Станојевиќ (1881-1950), проф. Воената академија, внук на полковникот Јеремија Станојевиќ, правнук на принцот Николај и потомок на принцот Станоја, војводата Алексо, протата Матеј Ненадовиќ, бил оженет за неговата братучетка Софија Фотиќ, керќа на Алекса Фотиќ и Полексија Колојевиќ Станојевиќ. Така Јеремија и Софија Станојевиќ го имале истиот прадедо на принцот Никола Станојевиќ.
Нивни деца се:
- д-р Витомир Станојевиќ (1914-1943), доктор. Нема потомство.
- Александар Станојевиќ (1922-1943), средношколец, загинал како четник на Дража Михиловиќ во борбите против партизаните во 1943 година.
- Јелисавета Станојевиќ (1920-1998), дипломирала на Филозофскиот факултет во Белград, работела во Вашингтон. Омажена со Морис Ален. Имала ќерка.
д-р Драгиша Станојевиќ[уреди | уреди извор]
Проф. Д-р Драгиша Станојевиќ, син на полковникот Јеремија Станојевиќ и Марија Ненадовиќ, ќерка на чичко Матеја Ненадовиќ, дипломирал право во Германија и политички науки во Париз, бил професор во Големата школа, познат социјалист. По 1868 година, тој поминал 14 години во егзил со своето семејство.
Родени потомци на Стана Јовановиќ. Станојевиќ[уреди | уреди извор]
Стана Станојевиќ, ќерка на полковниците Јеремија Станојевиќ и Марија Ненадовиќ, ќерка на Протата Матеј Ненадовиќ, ги имала синовите Светозар Јовановиќ (1832—1896), трговец од Земун, кој ги имал синовите Матеј, по име на протата Матеј и ќерката Симеона и Десанка.
- Коњаничкиот бригаден генерал Иван Јовановиќ (1881-1953), внук на полковникот Јеремија Станојевиќ и правнук на Прота Матеј Ненадовиќ, бил во брак со Марија Мешков, р. Соловиев. Починал во егзил[7] .
- Матеј Јовановиќ (1878-1939), службеник, не се оженил.
- Десанка Јовановиќ, не се омажила.
- Симеона - Симка Јовановиќ (1888-1958) го добила синот Петар Десимировиќ, адвокат во Белград, со д-р Светозар Десимировиќ. Во вториот брак со Никола Ѓорѓевиќ, индустријалец, го добила синот инж. Александар Ѓорѓевиќ.
Има потомство.[8]
Помлада гранка[уреди | уреди извор]
Јаков Станојевиќ (1814-1876)[уреди | уреди извор]
Јаков Станојевиќ (1814-1876), син на кнезот Никола Станојевиќ и внук на кнезот Станоје, бил оженет со Олга Зориќ, ќерка на Георги Зориќ (роден во Арад) од Петроград и Марија Маршан од Мобеж во Франција. Ѓорѓи Зориќ бил учител на децата на кнезот Милош, но по неколку расправии со принцот ја напуштил службата и се преселил од Пожаревац во Белград околу 1840 година. Кога умрела неговата сопруга Французинка, ја изградил првата ѕидарска гробница во Белград, на старите гробишта на Ташмајдан, во близина на црквата Свети Марко.[9]
Ѓоргија Лазаревиќ (син на Лазар Зориќ) Зориќ дошол во Србија од Петроград на покана на принцот Милош. Георгије Зориќ имал две ќерки. Неговата ќерка Олга Зориќ била во брак со Јаков Станојевиќ. Втората ќерка била мажена за артилерискиот потполковник Илија Марковиќ, образован во Русија, познат омбудсман, кум на мајсторот Вучиќ. Имале и син и ќерка. Синот на Тома И. Марковиќ, адвокат, ја имал ќерката Милица, во брак со Живка Богдановиќ, трговец.[10]
Јаков Станојевиќ имал со Олга Станојевиќ, р.Зориќ девет деца - еден син и осум ќерки, Станоје, Милева, Драга, Полексија - Пола, Вера, Љубица, Симка, Мара и Станислава.
- Милева Станојевиќ била во брак со Никола Крстиќ, потпретседател на државниот совет, претседател на Касациониот суд, проф. Лицеј.
Љотиќи[уреди | уреди извор]
Љубица Станојевиќ (1865-1955), ќерка на Јаков и Олга Станојевиќ, била мажена за Владимир Љотиќ (1846-1912), син на Димитриј Љотиќ, трговец од Смедерево, пратеник, градоначалник на Смедерево и генерален конзул на Србија во Солун нивни деца биле:
- Димитриј Љотиќ (1891-1945), политичар, министер за правда на Кралството Југославија (1930), водач на движењето ЗБОР регистрирано во 1935 година, рез. потполковник. Димитриј Љотиќ со Ивка Љотиќ, род. Мавринац ги имале синовите Владимир, Милан и Никола и ќерката Љубица.
- Јаков Јаша Љотиќ, офицер, се пензионирал од војската со група офицери во 1920 година. Подоцна служел во Министерството за надворешни работи. Убиен во егзил во Минхен во 1974 година.
- Јелена Љотиќ се омажила за Живота Т. Тодоровиќ. Нивните деца се Милан, Владимир и Михајло.
Фотиќи[уреди | уреди извор]
Полески - Пола Станојевиќ, ќерка на Јаков Станојевиќ, внука на кнезот Никола Станојевиќ и правнука на принцот Станој, се омажила за Алекса Фотиќ.
Фотиќи се со потекло од Радосављевиќ. Милан Радосављевиќ, родум од Прњавор во Мачва, бил трговец од Шабац. Имал син Коста Радосављевиќ.
Милан Радосављевиќ го ангажирал Фота, кој во Шабац дошол од Кладово како негов помошник. Неговото семејство во 1794 година. дошло од Сера (Серес) денешна Северна Грција во Србија. По смртта на Милан Радосављевиќ, Фота во 1827 година се оженил со неговата вдовица и го посвоил нивниот син Константин - Коста. Од времето на бракот почнал да го празнува славата празник Св. императорот Константин и царицата Елена.
Константин (Радосављевиќ) Фотиќ завршил трговско училиште во Трст како грчки кадет. Неговата сопруга била од семејството Топузовиќ. Имале два сина и една ќерка.[11]
Алекса Фотиќ починал на 17 февруари 1853 година. Во Шабац се оженил со Полексија Станојевиќ, ќерка на Јаков Станојевиќ. Имале шест деца, Константин, Јаков, Милан, Софија, Олга и Мила.
- Константин Фотиќ (1891-1959), прв амбасадор во САД (од 1942 година), амбасадор во Вашингтон (од 1935 година), дипломат во Берн, Лондон, Париз, Стокхолм, Виена. Дипломирал право на Универзитетот во Бордо. Учествувал во Балканските војни како резервен коњанички офицер, а во Првата светска војна како офицер за врска со француската воена команда на Солунскиот фронт.
На судењето на Дража Михаиловиќ, Константин Фотиќ бил осуден во отсуство на 20 години затвор.
Со сопругата Татјана Зуруниќ ја добил ќерката Полексија Пола, мажена за Гркот Триандис и внуката Луиз.[12]
- Софија Фотиќ, внука на Јаков Станојевиќ, се омажила за братучед на полковникот Јеремија В. Станојевиќ (1881—1950), проф. Воена академија, внук на полковникот Јеремија Станојевиќ. Така Јеремија и Софија Станојевиќ Фотиќ го имаат истиот прадедо на принцот Никола Станојевиќ.
- Јаков Фотиќ, доктор во Белград. Има потомство.
- Милан Фотиќ, адвокат, правен застапник на СКА, со Кринка Купчевиќ има ќерка Богданка.
- Олга Фотиќ била во брак со Димитриј Богдановиќ, касациониот судија. Ја имала ќерката Радојка (1910-1948).
- Мила Фотиќ, не се омажила.
Потомци на Босиљка Илиќ, род. Станојевиќ[уреди | уреди извор]
Ѓокичи и Кракови[уреди | уреди извор]
Босиљка Станојевиќ, ќерката на принцот Никола Станојевиќ, внука на принцот Станој, ја добила ќерката Пелагија Илиќ со Милан Илиќ, трговец, кој имал пет деца од два брака.
Пелагија Илиќ, омажена за Ѓокиќ, ќерка на Босиљка Станојевиќ и внука на принцот Никола Станојевиќ во првиот брак имала две ќерки Касија и Персида.
- Касија Ѓокиќ, мажена за капетанот Драгутин Милетиќ, била медицинска сестра за време на Првата светска војна. Таа умрела од тифус, кој го добила во болницата во Ваљево во 1915 година.
- Персида Ѓокиќ била во брак со д-р Сигисмунд Краков, доктор со полско потекло. Нивниот син, и внук на Милан Недиќ и Милутин Недиќ и потомок на принцот Станоје од Зеок, е познатиот писател и новинар Станислав Краков.[13] Персида по втор пат се омажила за Ивко Ивковиќ, претседател на Апелациониот суд во Белград.[14]
Недиќи[уреди | уреди извор]
Пелагија Илиќ, мажена за Ѓокиќ, ќерка на Босиљка Станојевиќ и внука на принцот Никола Станојевиќ, останала вдовица со две ќерки. По втор пат се омажила, исто така со вдовец, капетан Ѓорѓе Недиќ (1833—1901), окружен началник во Грочка.
Недиќи од Орашац потекнуваат од вдовицата Неда, родум од Васојевиќ. Од Недиќ се ајдуците Глигорија и Дамјан Недиќ кои загинале во битката кај Чокешина, испеана во народната песна Бој на Чокешини. Братот на Ѓорѓе Недиќ, Милосав Недиќ, долги години бил претседател на општината Орашац.[15] Капетанот Ѓорѓе Недиќ, окружниот началник, имал два сина и една ќерка од првиот брак - Владимир Недиќ, комесар на Народната банка, окружен началник и инспектор на МУП, Радосав Недиќ и Драга мажена со Алексо Поповиќ, раководител на Министерството за земјоделство.[16]
Пелагија Ѓокиќ, род. Илиќ, ќерката на Босиљка Станојевиќ и внуката на кнезот Никола Станојевиќ, имала три сина Милан, Милутин и Божидар, заедно со Ѓорѓе Недиќ (1833—1901), окружниот началник во Грочка.
- Армискиот генерал Милан Недиќ (1877-1946), министер за војска и морнарица 1939-1940 година, началник на Генералштабот на Армијата на Кралството Југославија, командант на Третата армиска група во априлската војна, премиер за време на окупацијата. Армискиот генерал Милан Недиќ имал пет деца со Живка Пешиќ, ќерката на артилерискиот потполковник Петроније Пешиќ: Душан, Анѓелија, Десанка, Бранка и Лепосава.[17] Синот на Милан Недиќ, Душан Недиќ загинал со сопругата и синот во Смедерево на 5 јуни во 14 часот на железничката станица во експлозија од муниција. Во 1934 година, Анѓелија Недиќ се омажила за поручник, подоцна капетан 1. кл. на генералштаб Јосип Вукиќ.
- Армискиот генерал Милутин Недиќ (1882-1945), министер на армија и морнарица 1938-1939 година, началник на Генералштабот на Армијата на Кралството Југославија, командант на воздухопловството, командант на Втората армиска група во априлската војна. Армискиот генерал Милутин Недиќ бил во брак со Анастасија Крсмановиќ, ќерка на Димитрије Н. Крсмановиќ, белградски трговец. Во вториот брак со Јелица Христиќ, внука на Никола Христиќ, министер за внатрешни работи и сестра на амбасадорот Бошко Христиќ, го добиле синот Настас Недиќ.[18]
- Потполковник Божидар Недиќ, претседател на Здружението на воени инвалиди.
интересни факти[уреди | уреди извор]
Речиси век и половина од убиството на принцот Станоје од Зеок, основачот Станојевичи во Колењето на кнезовите, неговите најпознати потомци (4 и 5 колено) во предвечерието на Втората светска војна биле: полковник Јеремија В. Станојевиќ, проф. Воена академија, чиј син Александар Станојевиќ загинал како четник на Дража Михаиловиќ, армиски генерал Милан Недиќ, началник на Генералштабот и министер на армијата, армиски генерал Милутин Недиќ, началник на Генералштабот и министер на армијата, коњанички бригаден генерал Иван Јовановиќ, Димитрије Љотиќ, рез. Потполковник, министер за правда, водач на движењето ЗБОР, д-р Константин Фотиќ, пратеник, амбасадор во Вашингтон (од 1942 г.), Станислав Краков, новинар и писател итн.
Сродство[уреди | уреди извор]
Станојевиќи се поврзани со Ненадовиќ и преку нив Караѓорѓевиќ, Ѓуриќ и други. Според женската линија, потомци на кнезот Станоје и кнезот Никола од Зеок се Фотиќи, Љотиќи, Кракови и Недиќи.
Поврзано[уреди | уреди извор]
Наводи[уреди | уреди извор]
- ↑ М. Милићевић, 374-5
- ↑ Прота Матеја Ненадовић, Мемоари, 1928, стр. 71-72.
- ↑ Архив Србије, Збирка Јеремије Станојевића, бр. 14 (оригинал дипломе)
- ↑ Вид. о Јеремији Станојевићу Слободан Јовановић, Уставобранитељи и њихова влада, Београд 1912, стр. 151.
- ↑ Велибор Берко Савић, Ненадовићи, Ваљево 2004, стр. 193.
- ↑ Две афере у почетку друге владе кнеза Милоша ("Политика", 30. јул 1935)
- ↑ М. Бјелајац, Генерали и адмирали Краљевине Југославије, стр. 173.
- ↑ Вид. Велибор Верко Савић, Ненадовићи, Ваљево 2004, стр. 196-197.
- ↑ Зорићева супруга Марија је описала њихов живот у дневнику. Вид. Љ. Вл. Љотића, Политика, 4. 6. 1926
- ↑ Љ. Вл. Љотића, Политика, 4. 6. 1926
- ↑ По казивању Љ. Павловића, Д. Поповић, О Цинцарима, Београд 1937, стр. 399.
- ↑ Велибор Берко Савић, Ненадовићи, Ваљево 2004, стр. 201.
- ↑ Вид. Велибор Берко Савић, Ненадовићи, Ваљево 2004, стр. 201.
- ↑ Вид. П. Мартиновић Бајица, Милан Недић“, Београд 2003, стр. 20.
- ↑ Недићи су велико братство. У Орашцу је средином двадесетог века било око 100 породица Недића. Вид. П. Мартиновић Бајица, Милан Недић“, Београд 2003, стр. 18.
- ↑ Најстарији син Владимир Недић, комесар Народне банке имао је два сина Љубишу Недића, секретара Министарства пољопривреде и Матеју Недића, чиновника. Вид. П. Мартиновић Бајица, Милан Недић“, Београд 2003, стр. 20.
- ↑ Вид. М. Бјелајац, Генерали и адмирали Краљевине Југославије, Београд 2004, стр. 225.
- ↑ Вид. М. Бјелајац, Генерали и адмирали Краљевине Југославије, Београд 2004, стр. 225-226.